Spis treści:
- Jak testowano psy?
- Testy kognitywne a zachowanie w dorosłości
- Powiązania z badaniami nad rozwojem dzieci
Czy będzie nadawał się do pracy z dziećmi lub osobami z niepełnosprawnocią? Czy będzie wykazywał się lękowym podejściem do rzeczywistości, a może wręcz przeciwnie – będzie odważnie podążał za swoim właścicielem.
Odpowiednie testy poznawcze pozwalają naukowcom wnioskować o przyszłych zdolnościach, cechach charakteru, a nawet roli, jaką dany szczeniak odegra w życiu człowieka.
Jak testowano psy?
Temu zagadnieniu przyjrzały się behawiorystki Saara Junttile oraz Katriina Tiire z Uniwersytetu Helsińskiego i firmy smartDOG Ltd. Opublikowane przez nie na łamach „Applied Animal Behaviour Science” badania wykazały, że testy poznawcze mogą przewidywać na ile odważne, energiczne, samodzielne i podatne na szkolenie będą psy w dorosłości. Badaczki podkreślają, że wyniki tych testów pozostają zasadniczo stabilne w czasie. Oznacza to, że cechy zaobserwowane u szczeniąt często odpowiadają ich zachowaniom w późniejszym życiu.
Wybrano około 100 zwierząt w wieku od trzech do siedmiu miesięcy. Badacze oceniali m.in. innymi zdolność radzenia sobie szczeniaków z nowymi wyzwaniami, umiejętność rozwiązywania problemów oraz reakcje na obecność nieznanych osób lub zachowanie w nowych miejscach.
Szczenięta stawiano także przed „nierozwiązywalnym zadaniem”. Maluchom pokazywano nagrodę, której nie mogą zdobyć samodzielnie. Szczenięta, które wykazują tendencję do proszenia o pomoc opiekunów, zwykle w późniejszych fazach rozwoju okazywały się łatwiejsze do wyszkolenia. Natomiast te szczenięta, które próbowały samodzielnie dotrzeć do nagrody, wykazywały się w dorosłości większą samodzielnością. Jednak to pociąga za sobą mniejszą skłonność do uczenia się i słuchania poleceń opiekuna.
Testy kognitywne wykazały też, że szczenięta szybko reagujące na polecenia opiekunów, mogą łatwiej przyswajać sobie zachowania premiowane, jak reakcję na komendy „siad”, „waruj” czy „podaj łapę”. Zdaniem badaczek ma to wynikać z ich większej zdolności do rozumienia ludzkich wskazówek. Z kolei psy, które od początku wykazują mniejszą pewność siebie, w przyszłości reagują lękowo na otoczenie, co może prowadzić do większej ostrożności w kontaktach z obcymi osobami lub w nowych sytuacjach.
Testy kognitywne a zachowanie w dorosłości
Tak lubiane przez właścicieli szukanie przez szczenięta pomocy człowieka może być predykcją wskazującą na większą nieśmiałość, a wręcz lękliwość w życiu dorosłym. Tego typu obserwacje mogą być pomocne nie tylko w określaniu roli psa w życiu człowieka, ale także w dopasowywaniu odpowiednich metod wychowawczych i edukacyjnych.
Dzięki regularnym poddawaniu psów testom kognitywnym, właściciele i szkoleniowcy mogą lepiej dostosować swoje oczekiwania do cech i predyspozycji konkretnego zwierzęcia. Pozwala to również na wczesne dostosowanie metod szkoleniowych do indywidualnych potrzeb psa, co może znacząco poprawić efektywność wychowania i zwiększyć szanse na powodzenie w przypadku psów pracujących.
Psi asystenci oraz psy terapeutyczne wymagają konkretnych cech osobowych rozwijanych przez odpowedni trening. Również psy do zadań specjalnych: pracujące w policji, straży granicznej czy w służbach ratunkowych, muszą mieć odpowiednie predyspozycje. Ale nawet jeśli szczeniak początkowo rokuje, w przyszłości może nie okazać się najlepszym wyborem. Amerykańskie centrum szkolenia psów policyjnych co roku oddaje do adopcji dziesiątki psów, które są „zbyt przyjacielskie”, by pracować w policji.
Powiązania z badaniami nad rozwojem dzieci
Bazujące na testach kognitywnych odkrycie dotyczące stabilności cech poznawczych i behawioralnych psów w miarę ich dorastania, przypominają podobne procesy obserwowane u dzieci. Ekstrawersja, nieśmiałość czy aktywność i skłonność do podejmowania zabawy w dzieciństwie mają tendencję do utrzymywania się w dorosłości. Wraz z dorastaniem wzmaga się samokontrola i umiejętność radzenia sobie ze stresem.
Jednak dzieje się tak, gdy psie dzieciństwo pozbawione jest traum, a szczenięta mają zapewnioną opiekę, miłość i właściwą stymulację. Prowadzone na szeroką skalę testy kognitywne szczeniąt mogą dać szansę na zrozumienie kluczowych cech charakteru naszych pupili na wczesnym etapie ich życia, co pozwali na lepsze dopasowanie metod wychowawczych oraz określenie odpowiednich ról w społeczeństwie.
Źródło: New Scientist
Nasza autorka
Ewelina Zambrzycka-Kościelnicka
Dziennikarka i redaktorka zajmująca się tematyką popularnonaukową. Związana z magazynami portali Gazeta.pl oraz Wp.pl. Współautorka książek „Człowiek istota kosmiczna”,
„Kosmiczne wyzwania” i „Odważ się robić wielkie rzeczy”.
